ทำมัธยมพระอาทิตย์
หลังจากที่ผ่านการทำอัตตาเถลิงศกและอัตตากำเนิด
พร้อมด้วยการอธิบายศัพท์ที่เกี่ยวข้องมาแล้ว
ผู้ศึกษาต้องจดจำผลการคำนวณในครั้งก่อนให้ดี
เพราะจะเป็นข้อมูลปัจจัยที่เราใช้คำนวณกันในเรื่องต่อๆไป ซึ่งในครั้งนี้เราจะคำนวณหามัธยมพระอาทิตย์
อันเป็นบาทเพื่อที่จะหาสมผุสตำแหน่งพระอาทิตย์บนท้องฟ้าสุริยยาตรนี้ต่อไป
โดยท้องพระคัมภีร์ได้กล่าวถึงการมัธยมพระอาทิตย์ดังนี้
ถ้าจะทำมัธยมพระอาทิตย์ ให้ตั้ง
กัมมัชพลกำเนิด ลง เอาเกณฑ์ ๒๔๓๕๐ หารลัพธ์เป็นราศี ถ้าหารมิได้ ลง ๐
เป็นเลขลัพธ์เสมอไป เศษเอา ๘๑๑ หาร ลัพธ์เป็นองศา มีเศษอีกเอา ๑๔ หาร
ลัพธ์เป็นลิปดา เศษเป็นฟิลิปดา แล้วเอา ๓
ลบลิปดาทุกครั้ง ได้ลัพธ์เป็นราศีองศาลิปดาฟิลิปดาเท่าใด เป็น
"มัธยมพระอาทิตย์" แล
ตัวอย่าง
คำนวณหามัธยมพระอาทิตย์ วันที่ ๒๒ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๕๗ จุลศักราช ๑๓๗๖ อัตตากำเนิด(ประสงค์)
๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ได้ผลการคำนวณดังนี้
หรคุณกำเนิด ๕๐๒๖๓๓
มาสเกณฑ์กำเนิด
๑๗๐๒๐
กัมมัชพลกำเนิด
๒๙๑๙๕
อุจจพลกำเนิด ๑๐๕๒
อวมานกำเนิด ๕๓๓
ดิถีกำเนิด ๑๓
วารกำเนิด ๕
-ให้ตั้ง
กัมมัชพลกำเนิด ลง เอาเกณฑ์ ๒๔๓๕๐ หารลัพธ์เป็นราศี ถ้าหารมิได้ ลง ๐
เป็นเลขลัพธ์เสมอไป
๒๙๑๙๕
÷ ๒๔๓๕๐ =
๑ เศษ ๔๘๔๕
ราศี = ๑
-เศษเอา ๘๑๑
หาร ลัพธ์เป็นองศา
๔๘๔๕ ÷
๘๑๑ = ๕ เศษ ๗๙๐
องศา = ๕
-มีเศษอีกเอา ๑๔ หาร
ลัพธ์เป็นลิปดา เศษเป็นฟิลิปดา
๗๙๐ ÷
๑๔
= ๕๖ เศษ ๖
ลิปดา
=
๕๖
ฟิลิปดา
=
๖
-แล้วเอา ๓
ลบลิปดาทุกครั้ง
๕๖ – ๓ = ๕๓
-มัธยมพระอาทิตย์ ๒๒
พฤษภาคม ๒๕๕๗ ได้ผลการคำนวณดังนี้
ราศี
๑ องศา ๕ ลิปดา ๕๓ ฟิลิปดา ๖
ธีรพร เพชรกำแพง
๒๘ มิถุนายน
๒๕๕๗